Από το ΙΣΤΑΜΕ-ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ http://www.istame.gr/ ΚΥΚΛΟΙ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ

Του Αχμετ Νταβουτογλου - υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας

Αν πιστεύει αυτά που λέει, το πρώτο που θα πρέπει να κάνουν οι πολιτικοί μας γείτονες, για την υπέρβαση των εμποδίων της καλής γειτονίας, είναι να κηρύξουν τις κοιτίδες του Ελληνικού πολιτισμού της Ιωνίας ως αναπόσπαστο ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ κομμάτι του Ελληνισμού, ΚΑΘΩΤΙ είναι ΠΡΟΥΠΑΡΧΩΝ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, άλλως να προσδιορίσουν τη χρονική στιγμή και κάτω από πιες συνθήκες ένας πολιτισμός οικειοποιείται δια της βίας από έναν κατακτητή!

Έστω ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ κατακτημένοι όπως οι Ρωμαίοι!

Διότι, άλλως, μιας και οι Γιαχβίτες επικαλούνται το Ταλμούδ, τότε όλοι οι Λαοί είναι υποτελείς του δόγματος του Ισραήλ το οποίο ακόμα δεν έχει αποδεχθεί ΟΥΤΕ το δίκαιο της θάλασσας.

Συνέχεια διαλόγου Αθηναίων Μηλίων

Θουκυδίδου Ξυγγραφή, βιβλίο Ε΄, κεφάλαια 84-116:
84.Το επόμενο καλοκαίρι .... Εκστρατεύσανε .. οι Αθηναίοι εναντίον της Μήλου με τριάντα δικά τους καράβια, έξι Χιώτικα και δύο Λεσβιακά, και με χίλιους διακόσιους οπλίτες, τριακόσιους τοξότες και είκοσι ιπποτοξότες Αθηναίους, και περίπου χίλιους πεντακόσιους οπλίτες σύμμαχους νησιώτες.
Οι Μήλιοι είναι άποικοι των Λακεδαιμονίων και δεν ήθελαν να γίνουν υπήκοοι των Αθηναίων, ...
... Οι Αθηναίοι τερματίζουν τις εχθροπραξίες προς τους Πέρσες (449 π.Χ.), συγκαλούν Πανελλήνιο Συνέδριο στην Αθήνα, αρχίζουν τα μεγάλα έργα στην Ακρόπολη (είχαν προσγράψει στην Αθηνά και το 10% από το συμμαχικό φόρο, «το επιδέκατον της θεού είναι» έλεγε το σχετικό ψήφισμα). Κλείνουν ειρήνη με τη Σπάρτη (445 π.Χ.) κι έτσι ρυθμίζουν πιο άνετα τα εσωτερικά της Συμμαχίας.
Έχει τώρα αλλάξει ..η συμπεριφορά των Αθηναίων απέναντι στους πρώην συμμάχους. Το 439 π.Χ. ο Περικλής επιβάλλει στους Σάμιους, που είχαν αποστατήσει, όχι μόνο να κατεδαφίσουν τα τείχη και να παραδώσουν το στόλο αλλά και να πληρώσουν –με δόσεις- τα έξοδα της εκστρατείας που έγινε για την υποδούλωσή τους. Υπολογίστηκαν σε 1276 τάλαντα! Ποσό μεγαλύτερο από όσα ήταν στην πιο ληστρική ώρα της η ετήσια κανονική είσπραξη από όλες τις πόλεις μαζί της Συμμαχίας (τετρακόσιες περίπου)8.

Οι Αθηναίοι διαχειρίζονταν αυθαίρετα τα χρήματα του ιερού ταμείου.
Έχτιζαν λαμπρές στην πόλη τους οικοδομές (πρόκειται για έκφραση κυνικού μεγαλείου).


Οι Αθηναίοι βιοτέχνες προωθούσαν άνετα τα προϊόντα τους προς τις εξαρτημένες πια συμμαχικές αγορές. Οι ίδιοι προμήθευαν όπλα και εξαρτήματα για τα πλοία. Οι γεωργοί και οι έμποροι προωθούσαν τα προϊόντα τους . Οι έμποροι έφερναν όλα τα ξένα αγαθά στην Αθήνα.


Οι Αθηναίοι πολίτες επάνδρωναν τα πλοία, έπαιρναν μισθούς, κυβερνούσαν λαούς. Οι εργάτες και οι τεχνίτες εργάζονταν για τα δημόσια έργα που κόσμησαν την Αθήνα τότε για να καμαρώνουν οι Αθηναίοι και να θαυμάζουν οι αιώνες.


Οι Αθηναίοι κληρούχοι έπαιρναν κλήρο γης από τους «συμμάχους» και ταυτόχρονα τους επόπτευαν.


Οι Αθηναίοι πολίτες ως βουλευτές, δικαστές ή εκκλησιαστές (όταν δηλαδή μετείχαν στις συνεδριάσεις της Εκκλησίας του Δήμου) εισέπρατταν ημερομίσθιο από τα χρήματα της συμμαχίας (κάτι που έφθειρε συνειδήσεις κατά την κρίση του Σωκράτη).
Καθόλου περίεργο ακόμη αν καλλιέργησαν τη σκέψη ότι σώζουν την Ελλάδα κι ευεργετούν τους «συμμάχους» με το να τους εκμεταλλεύονται. ...


Παράλληλα με τις «συμμαχικές σχέσεις» εξελίσσονταν η εσωτερική πολιτική ζωή στην Αθήνα. Ο λαός μέσα σε μια 20ετία απ’ την ίδρυση της συμμαχίας αποψίλωσε τον Άρειο Πάγο, θεσμό αριστοκρατικό, από όλες σχεδόν τις ουσιαστικές αρμοδιότητές του. Τον διατήρησε μάλλον ως διακοσμητικό παραδοσιακό σώμα. .. Δεν προχώρησε όμως ο λαός της Αθήνας σε ριζικότερες κοινωνικές ανακατατάξεις. Οι αριστοκρατικοί, που υπολογίζεται ότι αποτελούσαν περίπου το 3% του νόμιμου πληθυσμού της Αθήνας, διατηρούν ανενόχλητα τα αγαθά τους ..και –αργότερα- θα υπονομεύσουν το δημοκρατικό πολίτευμα. Δεν είναι το φαινόμενο δυσεξήγητο: ..ενδιαφέρονται περισσότερο για τη διατήρηση και επέκταση της συμμαχίας, αφού έχουν πια εξασφαλίσει τη συμμετοχή τους στην εξουσία. ... Η Αθήνα είναι δημοκρατία στο εσωτερικό (για τους ελεύθερους πολίτες μόνο) ηγεμονία τυραννική στο εξωτερικό (για τις «σύμμαχες» ελληνικές πόλεις).
Και η διάκριση των πολιτών σε ελεύθερους, δούλους, μέτοικους διατηρείται και ενισχύεται.


Μέσα σε αυτό το κλίμα εσωτερικής κα εξωτερικής πολιτικής, όπου ο «Αθηναίος πολίτης» είναι κυρίαρχος και προνομιούχος, δεν είναι παράξενο που οι Αθηναίοι ψήφισαν το 451/50 πρόταση του Περικλή που περιόριζε το δικαίωμα του Αθηναίου πολίτη μόνο σε όσους γεννιούνταν από πατέρα και μάνα ελεύθερους πολίτες της Αθήνας (εξ αμφοίν Αθηναίοιν). Αυτοί ήταν οι προνομιούχοι της αθηναϊκής κοινωνίας, άρα και της αθηναϊκής συμμαχίας, αυτοί ήταν που νέμονταν «εκ πάσης γης τα πάντα», όπως θα καυχηθεί αργότερα ο Περικλής μιλώντας στην αρχή της δύσης της Αθήνας (Επιτάφιος για τους πρώτους νεκρούς του Πελοποννησιακού Πολέμου, 429 π.Χ.).


Οι μέτοικοι και οι δούλοι, .. που αυτοί κυρίως ασκούσαν έργα παραγωγικά, .είχαν μόνο δεσμεύσεις και υποχρεώσεις. ... Μόνο στις δύσκολες μέρες του μεγάλου πολέμου, προς το τέλος του 5ου αιώνα, όταν πια ή Αθήνα έπασχε από λειψανδρία και η ιδιότητα του Αθηναίου πολίτη άρχισε να είναι λιγότερο προνόμιο και περισσότερο ευθύνη και βαριά προσδοκία, τότε μόνο οι Αθηναίοι αποφάσισαν να διευκολύνουν την κοινωνική άνοδο των μετοίκων και των δούλων(9).


Ερμηνεύουμε λοιπόν τη συμπεριφορά των Αθηναίων προς τους Μήλιους το 416 π.Χ. ως .. η αλαζονεία της δύναμης, όπως επιγραμματικά χαρακτήρισε το σύγχρονο επεκτατισμό ο αμερικανός πολιτικός J.W.Fullbright ( βλέπε σημείωση 6).


....μια απαρίθμηση των θεσμών που διαμόρφωσαν τον Αθηναίο διαπραγματευτή που μετείχε στο διάλογο Μηλίων – Αθηναίων την άνοιξη του 416 π.Χ.


α΄. Η επεκτατικότητα και επιθετικότητα ...στην ιστορία της Αθήνας από το 478 π.Χ ως το 416 π.Χ. δεν έχει σχέση με έμφυτα γνωρίσματα των ανθρώπων. Απορρέει από τους οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς του. ..., για τους Αθηναίους: αφότου η γεωργική – κλειστή οικονομία τους εξελίχτηκε σε εμπορευματική – κεφαλαιοκρατική (θεσμοί οικονομικοί) από την εποχή του Θεμιστοκλή και νωρίτερα, η αναζήτηση αγορών για την προώθηση των δικών τους προϊόντων (γεωργικών και βιοτεχνικών) ήταν συνέπεια «φυσιολογική». Και, όταν ιδρύθηκε η «συμμαχία» (478 π.Χ., θεσμός πολιτικός) το να χρησιμοποιήσουν τη νέα δύναμη για εξυπηρέτηση της οικονομικής πολιτικής τους ήταν επίσης πορεία «λογική». Όταν τα συμφέροντα του κάθε πολίτη (του παραγωγού εξαγώγιμων γεωργικών προϊόντων, του βιοτέχνη, του ναύτη, του πολιτικού, του δικαστή, του βουλευτή, του εκκλησιαστή) συνδέθηκαν άμεσα με τη «δυναμική» αξιοποίηση της «συμμαχίας», τότε πια ο κάθε πολίτης «φρόνιμο» ήταν να σκέπτεται και να αποφασίζει για τη χρησιμοποίηση των «συμμάχων» για τα συμφέροντα τα δικά του, που θα μπορούσε κατά περίπτωση να τα θεωρεί συλλογικά συμφέροντα του Δήμου της Αθήνας ... Τα επιμέρους συμφέροντα διαμόρφωναν στην Εκκλησία του Δήμου τη συλλογική βούληση. Η συλλογική βούληση και απόφαση δυνάμωνε με τη σειρά της τον τρόπο σκέψης των ατόμων. Έτσι διαμορφωνόταν η πολιτική ηθική που επηρέαζε την πολιτική ζωή, εσωτερική και εξωτερική. Ο επεκτατισμός της Αθήνας και η πολιτική συμπεριφορά της απέναντι σε εχθρούς, ουδέτερους και συμμάχους ακόμη, ήταν «φυσιολογικό» αποκύημα θεσμών που κυκλοφόρησαν «νόμιμα» τα 50-60 χρόνια που είχαν μεσολαβήσει από το 478 ως το 416 π.Χ. Της κυοφορίας εκείνης τέκνο ήταν ο αθηναϊκός ιμπεριαλισμός, με όλες τις οικονομικές, πολιτικές, ηθικές κατηγορίες που περικλείει ο όρος αυτός (αναχρονιστικά χρησιμοποιημένος, όχι όμως άστοχα)(10). Και του ιμπεριαλισμού αυτού τέκνα ήταν οι Αθηναίοι που «διαπραγματεύτηκαν» με τους Μήλιους και οι υπόλοιποι που ψήφισαν ένα χρόνο αργότερα τη σικελική εκστρατεία(11). Αξίζει να διαβάσει κανείς το κεφάλαιο 6, 24 του Θουκυδίδη και να προσέξει ότι ο ιστορικός κατατάσσει όλους που εγκρίνανε την τυχοδιωκτική εκείνη περιπέτεια σε τρεις κατηγορίες: εκείνους που είχαν μεγαλώσει με όλα τα αγαθά της γης χωρίς να ιδρώνουν γι’ αυτά, εκείνους που είχαν τυφλωθεί από την αλαζονεία της δύναμης και δε φαντάζονταν την περίπτωση αποτυχίας, εκείνους τέλος (τους πιο πολλούς) που περίμεναν από την εκστρατεία μισθούς, λεηλασία, φόρους…


Όλα αυτά –μην ανησυχήσετε- δεν καταργούν την ανθρώπινη ελευθερία, .. Στο επίπεδο όπου οι άνθρωποι σχεδιάζουν θεσμούς και οφείλουν να μελετούν τη λειτουργία και τις παρενέργειές τους έγκαιρα, γιατί οι θεσμοί με τη σειρά τους διαμορφώνουν ή τουλάχιστον επηρεάζουν – βαθμιαία αδιόρατα και ουσιαστικά – τον τρόπο σκέψης και δράσης των ανθρώπων.


β΄. Ο πόλεμος βίαιος διδάσκαλος ή η κακοδαιμονία του πολέμου.
Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου ...οι Αθηναίοι αντιμετώπιζαν μόνιμα και τους αντιπάλους και τις «αποστασίες» των συμμάχων. Και γίνονταν ολοένα πιο σκληροί ... Είναι χαρακτηριστική η συμπεριφορά τους στην περίπτωση «αποστασίας» των Μυτιληναίων. . ο δήμος της Αθήνας αποφάσισε στα γρήγορα σφαγή όλου του αρσενικού πληθυσμού. Την επόμενη μέρα μετρίασε τη φοβερή απόφαση περιορίζοντας την ποινή μόνο στους πρωταίτιους. Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι βρήκαν πάρα πολλούς πρωταίτιους (1000) και τους έσφαξαν!


Τέτοιες και παραπλήσιες αγριότητες έγιναν κι άλλες στη διάρκεια του πολέμου, κι από τι ς δυο πλευρές.
Θυμόμαστε πρόχειρα:
-Οι Πλαταιείς έσφαξαν τους αιχμαλώτους Θηβαίους (δράστες βέβαια απρόκλητης επίθεσης).
-Έπειτα οι Θηβαίοι και οι Σπαρτιάτες, νικητές των Πλαταιέων, τηρώντας τα προσχήματα μιας «δίκης» έσφαξαν τους Πλαταιείς.
-Οι Συρακούσιοι ακολούθησαν την πιο βασανιστική και απάνθρωπη μεθοδολογία για την εξόντωση των νικημένων Αθηναίων, μέσα στον ακάλυπτο χώρο των λατομείων της περιοχής, όπου η πείνα, η δίψα, η ακαθαρσία και οι μεταλλαγές θερμοκρασίας επιτέλεσαν το βασανιστικό έργο του αργού θανάτου.
-Την ιδιαίτερη αγριότητα των εμφύλιων στάσεων τη ζωγράφισε ο Θουκυδίδης με ενάργεια στα Κερκυραϊκά. Ανέλυσε γενικότερα την κακοδαιμονία του πολέμου(12) και διατύπωσε επιγραμματικά την ετυμηγορία του: βίαιος διδάσκαλος πόλεμος.


., από όσα .. πιο .., προκύπτει ότι ο πόλεμος είναι αποτέλεσμα θεσμών της ειρήνης: οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών. .. η Αθηναϊκή Συμμαχία ως θεσμός κατ’ αρχήν αμυντικός, με όλες τις παρεκκλίσεις και παρενέργειες .., γέννησε σταδιακά:
-επεκτατισμό ασταμάτητο των Αθηναίων
-δυσφορία δικαιολογημένη των συμμάχων
-αποστασίες των συμμάχων


γ΄. Η λογική του ανθρώπου στην υπηρεσία της βούλησής του για δικαίωση των πράξεών του.


Όταν λοιπόν η βούληση, ., είναι προσανατολισμένη προς την άδικη πράξη, με χρήση της βίας και εκμετάλλευση όλων των περιστάσεων, .. μέσα σε ορισμένους θεσμούς και περιστάσεις, τότε πια ο ανθρώπινος λόγος επιστρατεύεται για να δικαιολογήσει την αδικοπραγία και τα ανομήματα, που τα έχει προηγούμενα επωάσει η βούληση και τα έχει αποδεχτεί η διαμορφωμένη από τους θεσμούς συνείδηση.


Αυτή ακριβώς η εσωτερική, συνειδησιακή διεργασία .. εκφράστηκε με το διάλογο Αθηναίων – Μηλίων. Η λογική των Αθηναίων, λογική της δύναμης, του κυνισμού, της αλαζονείας, .. βρίσκει επιχειρηματολογία για καταπάτηση της δικαιοσύνης, φέρεται ανενδοίαστα και απροσχημάτιστα προς αυτοδικαίωση και …αυτοκαταστροφή.


Αυτή είναι η αναγκαιότητα της δύναμης: φέρεται προς την αλαζονεία, την αδικία, την καταστροφή. Αυτή είναι η αναγκαιότητα των πραγμάτων: επεκτατισμός ασταμάτητος, αδηφαγία χωρίς ηθικούς φραγμούς, αποθέωση του κυνισμού, ώσπου φτάνει μπροστά σε κάποιο γκρεμό (όπως στη Μήλο ή τη Σικελία).


δ΄. Εξιλασμός. Η Μήλος ήταν μια στιγμή μόνο δοκιμασίας του αθηναϊκού κυνικού επεκτατισμού.
Το επόμενο βήμα ήταν η «σικελική εκστρατεία», όπου ο άδικος λόγος βρήκε τον τιμωρό του. Είναι γνωστή η καταστροφή και η τελική πτώση του αθηναϊκού επεκτατισμού. .. Δεν έμεναν πια ελπίδες σωτηρίας. Οι Αθηναίοι περίμεναν τώρα το νικητή να τους τιμωρήσει για όλα τα αμαρτήματά τους. Ο Ξενοφώντας σημειώνει στα Ελληνικά του: .(απλωνόταν ο θρήνος από τον Πειραιά προς την Αθήνα) .(καθώς ο ένας έλεγε στον άλλο το θλιβερό μαντάτο). .(γιατί περίμεναν να πάθουν όποια και όσα είχαν κάνει και αυτοί αδικήματα στους Μηλίους…. και πολλούς άλλους κατοίκους μικρών πόλεων των Ελλήνων).


Το όνομα της Μήλου δε θυμίζει μόνο την αλαζονεία της δύναμης. Πέρασε στην ιστορία ως σύμβολο της αναμενόμενης δίκαιης τιμωρίας των ισχυρών για όσα αδικήματα έχουν διαπράξει. Η ώρα της κρίσης έρχεται άφευκτα. Τα γεγονότα του 416 οδηγούν μοιραία στη θρηνωδία του 404 π.Χ.
***

Γ΄. Επίμετρο. Απόδοση δικαιοσύνης σε ένα συκοφαντημένο πνευματικό κίνημα της ίδιας εποχής: τη Σοφιστική.


α΄. .: από τα παλιά χρόνια και ως τις μέρες μας μια βαριά κατηγορία βαρύνει τη Σοφιστική, ότι καλλιέργησε το σχετικισμό, την αμφιβολία, το σκεπτικισμό, ότι καλλιέργησε μια ρητορική του λόγου χωρίς ηθική θεμελίωση, ότι πρόσφερε κακοπαιδεία και δημιούργησε ανθρώπους ικανούς για κάθε είδους άδικο λόγο και άδικη πράξη. Ότι τελικά η Σοφιστική είναι υπεύθυνη για ηθική κατάπτωση και μαρασμό, για άκρατο ατομικισμό, για συμπτώματα όπως: τυχοδιώκτες πολιτικοί τύπου Αλκιβιάδη και κυνικοί διαπραγματευτές, όπως αυτοί που είδαμε στη Μήλο να ποδοπατούν κάθε έννοια δικαιοσύνης.


Ειδικότερα έχει υποστηριχτεί ότι ο διάλογος Μηλίων – Αθηναίων είναι σοφιστικός στη δομή και στο περιεχόμενο του.


Η μομφή κατά των Σοφιστών άρχισε από τα χρόνια του Πλάτωνα. .. . ένα δείγμα:


Στο α΄ βιβλίο της πλατωνικής Πολιτείας ένας σοφιστής της εποχής, ο Θρασύμαχος, εμφανίζεται να διατυπώνει τη γνώμη ότι κατά τις διαπιστώσεις τους από την τότε κοινωνία δικαιοσύνη είναι το συμφέρον του ισχυρού. ..τέτοια άποψη αποκρούεται .. από την κοινή αντίληψη. Ούτε .ο Θρασύμαχος την παρουσίαζε ως παραδεκτή, αλλά την περιγράφει ως υπαρκτή. .. Εισάγοντας λοιπόν ο Πλάτωνας στη συζήτηση τον «θρασύ» ..Θρασύμαχο, τον προσωπογραφεί με τούτα περίπου: «Ενώ εμείς κουβεντιάζαμε, αφηγείται ο Σωκράτης, πολλές φορές εκείνος με διέκοπτε για να μπει στη συζήτηση. Έπειτα όρμησε κατά πάνω μας…εμείς τρομάξαμε και ζαρώσαμε…». Αυτή είναι η πλατωνική προσωπογράφηση του Σοφιστή Θρασύμαχου. Την ίδια εικόνα επαναλαμβάνουν συνεχιστές του πλατωνικού στοχασμού, που .. είναι πιστοί στο θείο Πλάτωνα και υπηρετούν την αλήθεια.


Αλλά το πρώτο σωζόμενο αυθεντικό απόσπασμα του Θρασύμαχου παρουσιάζει το Σοφιστή να λέει: «θα επιθυμούσα να είχα ζήσει τότε που οι νέοι μπορούσαν να αρκεστούν να μη μιλούν, τότε που η κατάσταση δεν τους ανάγκαζε να ζητούν το λόγο, τότε που η ώριμη γενιά διαχειριζόταν σωστά τα προβλήματα της πόλης. Επειδή όμως τα ’φερε έτσι η μοίρα, άλλοι να κυβερνούν κι εμείς να πληρώνουμε τις συμφορές…αναγκάζομαι τώρα να πάρω κι εγώ το λόγο….»


.Μήπως δεν έχουμε να κάνουμε με ένα θρασύ και ιταμό άτομο, αλλά με κάποιον δίκαια διαμαρτυρόμενο άνθρωπο; Και μήπως η δικαιολογημένη εξέγερση των ανήσυχων ή αδικημένων κοινωνικών ομάδων ήταν που θορύβησε τους συντηρητικούς κύκλους και γι’ αυτό οι τελευταίοι βάλθηκαν να διαβάλουν κάθε προοδευτική κίνηση και τους δασκάλους της, τους Σοφιστές; αν δεν μπορούμε να αποφανθούμε με ένα μόνο παράδειγμα, έχουμε πάντως υποχρέωση προσεκτικά να δούμε όσες υπάρχουν πληροφορίες για τη Σοφιστική και τελικά να κρίνουμε «αμερόληπτα»(13) αν ευσταθεί η βαριά μομφή που έχει εξυφανθεί από τους χρόνους του Πλάτωνα εις βάρος των Σοφιστών.

Η αμερόληπτη επιστημονική έρευνα έχει απαλλάξει τους Σοφιστές (Πρωταγόρα, Γοργία, Ιππία, Πρόδικο και άλλους) από τη βαριά μομφή που τους κόλλησε ο Πλάτωνας, με βάση τις σωζόμενες σήμερα πηγές. Εμείς θα προσθέσουμε δυο ακόμα λόγους που προκύπτουν από όσα γράψαμε πιο πάνω για τις εξελίξεις στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Αθήνας από το 478 π.Χ. ως το τέλος του ε΄ αιώνα π.Χ.

(2) Οι χρονολογίες διαψεύδουν τους κατήγορους της Σοφιστικής πολύ εύγλωττα:

-Ο πρώτος σοφιστής εμφανίζεται στην Αθήνα λίγο ύστερα από το 450 π.Χ. και ουσιαστικά φαίνεται ότι έγινε γνωστός γύρω στα 445. Πρόκειται για τον Πρωταγόρα, που οι αντιλήψεις του για τη δικαιοσύνη και την κοινωνία κάθε άλλο παρά ανατρεπτικές είναι, όπως τις παρουσιάζει ο κύριος κατήγορός του, ο Πλάτωνας, στους διαλόγους Πρωταγόρας, Θεαίτητος.(15)


Ο πιο διαπρεπής για τη ρητορική του δύναμη σοφιστής, ο Γοργίας, εμφανίστηκε πρώτη φορά στην αθηναϊκή κοινωνία το 427 ως πρεσβευτής της πατρίδας του (από τους Λεοντίνους της Σικελίας).


γ΄. Λοιπόν, ποια σχέση έχουν οι Σοφιστές με τον πολιτικό κυνισμό που επικράτησε στην Αθήνα; Κανένα σήμερα επιχείρημα δεν έμεινε στους κατηγόρους. Δεν τους βοηθούν ούτε οι χρονολογίες, ούτε τα κείμενα, ούτε η ανάλυση των θεσμών, που επιχειρήσαμε στο πρώτο και κύριο μέρος αυτής της μελέτης. Τυχόν εμμονή στην κατηγορία είναι άγνοια ή συκοφαντία. Σήμερα είναι κατηγορούμενοι οι διώκτες των Σοφιστών, παλαιοί και νέοι κα σημερινοί. Και είναι ύποπτα τα κίνητρα της αντισοφιστικής (αντιδιαφωτιστικής) γραμμής τους. Η ετυμηγορία της επιστήμης δικαίωσε τους Σοφιστές. Αυτοί αντιπροσωπεύουν τον Ελληνικό Ανθρωπισμό(16).


.. για τους Σοφιστές: δεν είναι αυτοί οι κακοί δάσκαλοι που δίδαξαν στους Αθηναίους την περιφρόνηση προς τη δικαιοσύνη και την ελευθερία των άλλων, .. Η ευθύνη βαραίνει τους θεσμούς της Αθήνας(17).


Copyright © 2001 F. K. Voros


url: www.voros.gr e-mail: info@voros.gr
Τεχνική/Διαφημιστική Υποστήριξη: http://www.fora.gr/

3 Ίσως δικαιολογείται ο ερμηνευτικός αυτός προσανατολισμός και για το λόγο ότι τώρα μπαίνει στα σχολικά προγράμματα το μάθημα της Κοινωνιολογίας, που ένα βασικό κεφάλαιό του θα είναι βέβαια η λειτουργία των θεσμών (πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών και άλλων).

5  κάτι από σύγχρονη γεύση σχέσεων «συμμαχικών» και σύγχρονη «προστασία», στοχαστείτε μήπως τέτοιες παρενέργειες συμβαίνουν στην ιστορία. Οι «σύμμαχοι» και οι «προστάτες» μας «ενδιαφέρονται για το καλό» μας και φυσικά για το καλό της συμμαχίας.
Πάντως τον όρο Αλαζονεία της Δύναμης τον έπλασε ο αμερικανός πολιτικός J.W. Fullbright με το ομότιτλο βιβλίο του, για να χαρακτηρίσει τη συμπεριφορά της πατρίδας του, όταν είχε αρχίσει να εμπλέκεται στο βιετναμικό πόλεμο, για να σώσει τους βιετναμέζους από γειτονικές «κακοποιές» δυνάμεις. Ο ίδιος όρος, Αλαζονεία της Δύναμης, χαρακτηρίζει με σαφήνεια τώρα την αμερικανική πολιτική. Να υποθέσουμε ότι είναι η αρχή ολέθριων ολισθημάτων;….


6 Β. Κρεμμυδά –Σοφ. Μαρκιανού, Ο Αρχαίος Κόσμος, Αθήνα 1982, σελ. 230


Στο ψήφισμα των Αθηναίων για την επιβολή του αθηναϊκού νομίσματος στις πόλεις της Συμμαχίας περιλαμβάνεται κι αυτός ο όρκος (450-446 π.Χ.)


7 Αντιγράφω από το παραπάνω βιβλίο, σελ. 231: ΜΑΡΤΥΡΙΑ: και από δω και μπρος ο γραμματέας της Βουλής να προσθέσει στο βουλευτικό όρκο τα εξής: αν κανείς κόβει νόμισμα από ασήμι και δε χρησιμοποιεί τα αθηναϊκά νομίσματα ή σταθμά ή μέτρα αλλά ξένα νομίσματα και μέτρα και σταθμά, θα τον τιμωρήσω και θα του επιβάλω πρόστιμο σύμφωνα με το παραπάνω ψήφισμα, που πρότεινε ο Κλέαρχος. Επιτρέπεται επίσης σε οποιονδήποτε να επιστρέφει τα ξένα χρήματα που τυχόν έχει και να τα ανταλλάσσει σύμφωνα με τους παραπάνω όρους, όταν θέλει. Και η πόλη αντί για τα χρήματα αυτά θα του δώσει αθηναϊκά νομίσματα και ο καθένας να φέρνει στην Αθήνα τα χρήματά του και να τα καταθέτει στο αργυροκοπείο…


9...Ανάλογες εξελίξεις σημειώθηκαν αργότερα στη Ρώμη. Το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη, που το διεκδίκησαν ..οι κάτοικοι της Ιταλίας από τους προνομιούχους . της Ρώμης, παραχωρήθηκε τελικά σε όλους τους κατοίκους της αυτοκρατορίας, που τότε περιλάμβανε όλες τις χώρες γύρω από τη μεσογειακή λεκάνη ... , όταν πια η Ρώμη βάδιζε προς την εσωτερική αναρχία και αποσύνθεση.

11 Αν έχετε υπομονή μπορείτε να βρείτε σκέψεις συναφείς στο βιβλίο: Φ.Κ.Βώρου, Δοκίμια Εισαγωγής στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, Αθήνα 1982 (τυπώθηκε για λογαριασμό του περιοδικού Νέα Παιδεία και διανεμήθηκε δωρεάν στους συνδρομητές του).


[Σχετικά με το διάλογο Μηλίων – Αθηναίων δυο σύντομες αλλά ειδικές εργασίες μου έκανε γνωστές ο συνάδελφος και φίλος Σοφοκλής Μαρκιανός. Τον ευχαριστώ. Και τις σημειώνω για όσους ενδιαφέρονται ειδικά:


W. Liebeschuetz, The Structure and Function of the Melian Dialogue στο Journal of Hellenic Studies, 88 (1968), 73-77.


C. W. McLeod, Form and Meaning in the Melian Dialogue, Historia, 23 (1974) 385-400].


17 Ειδική μελέτη για το περιστατικό της πολιορκίας της Μήλου έχει γράφει ο Γ. Α. Καμακάρης, τίτλος της εργασίας: Ηρωική Μήλος: Ιστορική μελέτη, Αθήνα 1960, σελ 122.

PRESS-GR.blogspot.com: Διακόπτεται η κοινή αεροπορική άσκηση Ελλάδας - Ισραήλ...

PRESS-GR.blogspot.com: Διακόπτεται η κοινή αεροπορική άσκηση Ελλάδας - Ισραήλ...

PRESS-GR.blogspot.com: Εντοπίστηκε ο ένας δράστης (;)...

PRESS-GR.blogspot.com: Εντοπίστηκε ο ένας δράστης (;)...

Ολα είναι δρόμος

Ο αδιάφθορος kος Brendel!

Ποιος είναι ο πρώην αστυνομικός διευθυντής που ξεσκέπασε το μεγάλο σκάνδαλο. Οι σκοτεινοί τύποι της Siemens και οι λαμογι-έλληνες.
. .
Έγεραψε ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
--------------------

Συμπληρωματικά ανέφερα ότι..
Ένα είναι σίγουρο, με τη Σκύρο δεν θα τα έβγαζε πέρα, κι αυτό γιατί το σύστημα προστασίας που έχουν εγκαταστήσει οι διαπλεκόμενοι στο νησί έχει την ευρύτερη και πιο αποτελεσματική προειδοποιητική ασπίδα του ασφαλούς του ΑΒΑΤΟΥ στη διαφθορά, πιο εξελιγμένω από τους όποιους Patriot(ε)ς που υπάρχουν στο ΣΕΕΔΔ, στο Δικηγορικό Σύλλογο Χαλκίδας, η εμβέλειά του συστήματος προστασίας, καλύπτει και ξεπερνά και Έδρες Δικαστηρίου της Χαλκίδας και φτάνει και εδράζεται στο τίμιο ξύλο εδράνου της Βουλής.

Ούτε Γκαίτικές η Πλατωνικές η και Αριστοτελικές γνώσεις θα τον βοηθούσαν να χατζαριάσει το Γόρδιο δεσμό της τρισδιάστατης διαπλοκής των καταχραστών Δημόσιας Δημοτικής και Ιδιωτικών ΠΕΡΟΥΣΙΩΝ.

Για τον απλούστατο λόγω, έχουν πάρει όρκο προστασίας της τέταρτης εξουσίας, ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΝΤΡΟΠΗΣ, για το σύνολο των κομμάτων, που εκπροσωπούν στη Βουλή ΧΩΡΕΙΣ ΕΞΕΡΕΣΕΙΣ!, πια εξεταστική επί των πραγμάτων επιτροπή της βουλής θα πει, όλο μας το παρελθόν να σκύψει το κεφάλι στον ΠΑΝΓΟ του ΧΑΣΑΠΗ, και ποιά εξαρτημένη από την ανεξαρτησία της δικαιοσύνη, θα έφερνε σε πέρας την ΚΑΤΑΓΚΕΛΕΙΑ ΕΝΟΣ ΑΣΥΜΑΝΤΟΥ ΟΔΗΓΟΥ ΜΙΑΣ ΜΠΕΤΟΝΙΕΡΑΣ?

Εδώ σταματήσαμε να μιλάμε για "Τα τελευταία σαλπίσματα των νικημένων στρατιωτών" πως να πιστέψει κανείς ότι κάτω από αυτές της συνθήκες είναι δυνατόν και πάλι να ακουστεί "Το πρώτο Σάλπισμα ελπιδοφόρας ΝΙΚΗΣ"